Wat is vitamine K en wie heeft het nodig?
Vitamine K ondersteunt de bloedstolling en de botten. Je lichaam kan deze vitamine deels zelf aanmaken. De rest haal je uit je voeding of een voedingssupplement. Wat de precieze werking van vitamine K is en wie het nodig heeft, leggen we hier graag uit.
Over vitamine C, D en A wordt veel geschreven. Over vitamine K hoor je nooit zo veel. Toch is vitamine K ook een essentiële vitamine, waar je lichaam niet zonder kan. En dat geldt voor mensen van alle leeftijden, geslacht en leefstijl. Het is een vetoplosbare vitamine, die in je lijf diverse functies moet vervullen.
Soorten vitamine K
In ons eten tref je twee soorten vitamine K het meeste aan: K1 en K2. Daarnaast kan een kleine hoeveelheid vitamine K in je dikke darm door bacteriën worden aangemaakt. Dit is vitamine K2 (menaquinon). K1 (fylloquinon) haal je alleen uit je voeding. Daarnaast heb je nog vitamine K3 (menadion), een synthetische vorm die niet mag worden gebruikt voor menselijke consumptie, en vitamine K4 (menadiol).
Waar is vitamine K goed voor?
Vitamine K helpt bij de normale bloedstolling en bij de opname van mineralen (bijvoorbeeld calcium) in de botten. Bij het lange tijd gebruiken van antibiotica kun je een tekort krijgen aan vitamine K omdat de antibiotica in de darmen ook de bacteriën vernietigen die deze vitamine aanmaken. Aanvulling is dan gewenst.
Vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar wordt extra vitamine D geadviseerd voor het behoud van sterke botten en het tegengaan van botontkalking (osteoporose). Extra vitamine K2 en calcium zouden ook een goede toevoeging kunnen zijn en botbreuken kunnen helpen voorkomen. Eén van de redenen waarom je deze combinatie in veel botformules tegenkomt.
K wordt via je bloed getransporteerd naar je lever en is hier nodig voor de aanmaak van bloedstollingsfactoren. Vitamine K is onmisbaar om het bloeden te stoppen en wonden goed te laten genezen. K2 blijft langer in je bloed aanwezig dan K1 (dagen lang in plaats van enkele uren) en heeft ook meerdere taken, waaronder bijdragen aan de instandhouding van sterke botten. Het kan mogelijk het risico op osteoporose (botontkalking) verkleinen.
Waar zit vitamine K in?
Eet je veel groente dan zit het met je vitamine K gehalte waarschijnlijk wel goed. Vitamine K1 zit namelijk vooral in groene bladgroenten, zoals broccoli, spinazie, andijvie en boerenkool. Maar ook in olijfolie, margarine, fruit en peterselie kunnen we deze vitamine aantreffen. Een beetje vitamine K2 is te vinden in Goudse kaas, vlees, eieren, kwark en volle yoghurt. De meeste vitamine K die je binnenkrijgt uit voeding is vitamine K1. De inname van vitamine K2 uit je bedraagt slechts 10 à 20 procent. Vitamine K1 wordt slecht door het lichaam opgenomen in tegenstelling tot vitamine K2. Die vitaminevorm heeft een hoge biologische beschikbaarheid.
Hoeveel vitamine K?
De adequate inname van vitamine K1 voor volwassenen bedraagt 70 microgram per dag. In Amerika wordt uitgegaan van 90 tot 120 mcg per dag. Voor vitamine K2 bestaat geen advies. Ook is er geen bovengrens voor het veilig innemen van vitamine K.
Een tekort aan vitamine K, bijvoorbeeld door langdurig gebruik van antibiotica, kan leiden tot spontane bloedingen die moeilijk stoppen, blauwe plekken, een bloedneus, bloedarmoede, bloedend tandvlees, bloed in de ontlasting, wonden die slecht genezen en verlies van elasticiteit van de bloedvaten.
Vitamine K baby
Zwangere vrouwen kunnen via de placenta geen vitamine K doorgeven aan hun baby. Pasgeboren baby’s kunnen zelf onvoldoende van deze vitamine aanmaken en worden daarom geboren met een vitamine K-tekort. Dit zou kunnen leiden tot hersenbloedingen of bloedingen in de huid en darmen. Daarom krijgen zuigelingen standaard direct na de geboorte 1000 mcg vitamine K toegediend. De Gezondheidsraad adviseert alle pasgeboren kinderen een eenmalige vitamine K-injectie van 1 milligram in het boven. Die hoeveelheid is voldoende voor een week. Er kan ook nog steeds worden gekozen voor orale toediening.
Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben bovendien tot een leeftijd van drie maanden extra vitamine K nodig. Per dag moet 150 mcg vitamine K in de vorm van druppeltjes worden gegeven. Aan flesvoeding is al vitamine K toegevoegd. Drinkt de baby minder dan 500 gram flesvoeding per dag dan wordt extra vitamine K wel aangeraden.
Vitamine K ouderen
Ook volwassenen, en dan met name ouderen, kunnen baat hebben bij extra vitamine K. Niet iedereen krijgt dagelijks de juiste hoeveelheid binnen. Vooral veganisten moeten hier extra alert op zijn. Zij gebruiken immers geen zuivelproducten en van vitamine K1 uit bijvoorbeeld bladgroenten neemt je lichaam maar een kleine hoeveelheid op. Ouderen hebben nogal eens een tekort aan vitamines. Dit kan onder andere komen door te weinig eten, verkeerde voeding, verminderde opname in de darmen of medicijngebruik.
Supplementen met vitamine K kopen
Orthokliniek.com verkoopt supplementen met vitamine K1 en/of K2 van verschillende merken, waarvan sommige nog zijn aangevuld met vitamine D3. Zo’n combinatiepreparaat is handig voor een vitamine K supplement voor baby’s. Die hebben namelijk dagelijks ook 10 mcg extra vitamine D nodig. Zo ben je dus in één keer klaar.
Pas bij volwassenen op met de combinatie antistollingsmiddelen of bloedverdunners en vitamine K. Overleg met je arts of extra vitamine K of een multivitamine met vitamine K mogelijk is en in welke dosering.
Twijfel je over het wel of niet nemen van een vitamine K-supplement neem dan contact met ons op. We helpen je graag verder.
